Leczenie zachowawcze, najprościej rzecz ujmując, to leczenie ubytków próchniczych i odbudowa zębów w ich naturalnym kształcie i kolorze.
Próchnica jest chorobą bakteryjną, która prowadzi do demineralizacji twardych tkanek zęba. Jednak przy wczesnym rozpoznaniu zmian i odpowiednim leczeniu, powierzchniowe zmiany próchnicowe są odwracalne.
Bardzo ważna jest skrupulatna diagnostyka oparta na badaniu wewnątrzustnym uzupełnionym analizą zdjęcia rentgenowskiego, najczęściej pantomograficznego. Rtg przeglądowe – tzw. pantomogram, jest podstawą każdego pierwszorazowego badania diagnostycznego. Często potrzebny jest dokładniejszy obraz, dlatego w gabinecie wykonujemy zdjęcie punktowe lub zgryzowe w formie cyfrowej. Jest to radiovizjografia. Najbardziej zaawansowanym sposobem rentgenodiagnostyki w stomatologii jest CBCT czyli tomografia stożkowa. Wykorzystuje się ją do bardzo dokładnej analizy budowy anatomicznej zęba przed leczeniem endodontycznym. Natomiast w stomatologii zachowawczej, w skomplikowanych przypadkach klinicznych, CBCT pomaga zlokalizować i ocenić zasięg ubytku, dzięki czemu można wybrać prawidłową metodę leczenia.
Gdy proces próchnicowy jest bardzo zaawansowany, pacjent musi liczyć się z kilkuetapowym leczeniem jednego zęba, mimo, że w jego mniemaniu ubytek, z którym się zgłosił, był „niewinny”.
Współczesna fotografia stomatologiczna potrafi oddać całą złożoność i podstępność procesu próchniczego.